Voorbeeld PDF
Waar je ook kijkt,
je komt ons
overal tegen
Verpact Publieksverslag 2024
Voorwoord
Stap voor stap samen naar circulair
“We horen bij de koplopers van Europa en dat is niet niks!”
Hester Klein Lankhorst
Voorzitter Raad van Bestuur Verpact
Door de inzet van miljoenen Nederlanders en vele bedrijven zetten we ieder jaar stappen op weg naar nog beter recyclebare verpakkingen, meer hergebruik, meer inzameling en meer recycling. Oftewel: naar een sterker, schoner en onafhankelijker Nederland. Dit publieksverslag over het jaar 2024 is eigenlijk een dankwoord aan het werk van alle Nederlanders, producenten en andere ketenpartners. In dit publieksverslag nemen we je mee in onze resultaten. Je vindt een mooi overzicht van wat we bereikt hebben en we laten zien waar ruimte is voor verbetering.
Veel mensen weten het niet, maar je komt Verpact echt overal én steeds vaker tegen. Zoals bij de glas- en papierbak op straat, bij de PMD-zak die je vult met plastic, metalen en drankverpakkingen. Of bij onze groen-blauwe afvalbakken op allerlei openbare plekken. Daarnaast betalen we gebiedsbeheerders zoals gemeenten voor de verpakkingen die zij verzamelen uit openbare prullenbakken en zwerfafval. We gaan ook steeds meer samenwerken in stedelijke gebieden zodat deze leefbaarder worden. Je hoort onze nieuwe PMD-campagne op de radio, onze mobiele statiegeldmachines staan klaar op het Bevrijdingsfestival en bij carnaval en op allerlei verpakkingen vind je onze wegwerplogo’s. Dit alles doen wij vanuit onze wettelijke taak: de Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid voor Verpakkingen, kortweg UPV Verpakkingen.
Al deze activiteiten dragen bij aan onze grote ambitie: zorgen dat er uiteindelijk zo veel mogelijk materiaal opnieuw wordt gebruikt. Zodat er een circulaire verpakkingsketen ontstaat, waarin bijvoorbeeld plastic bakjes, flesjes, blikjes, papieren verpakkingen geen afval is, maar grondstof voor nieuwe verpakkingen. Op die manier behouden we waardevolle grondstoffen en maken we daar weer nieuwe verpakkingen van.
Lees verder
Als ik terugkijk op 2024, vind ik dat we met zijn allen trots mogen zijn. Dankzij de inzet van miljoenen Nederlanders, van producenten en ketenpartners die stappen blijven zetten en van onze medewerkers die elke dag een concrete bijdrage leveren aan de circulaire economie, behaalden we de wettelijke recycling- en circulariteitsdoelstellingen voor glas, papier/karton, plastic, ferrometaal, aluminium en hout ruimschoots. Voor drankenkartons behaalden we de wettelijke recycledoelstelling. Met statiegeld zijn we hard op weg, de groei in inzameling verloopt sneller dan destijds in de Scandinavische landen en Duitsland. We doen er alles aan om de wettelijke doelstelling van 90% voor de inzameling van statiegeldverpakkingen zo snel mogelijk te halen. Dit kunnen wij niet alleen; we doen het samen met onze ketenpartners, waaronder al die supermarkten die zich elke dag keihard inzetten. Zoals we ook in andere Europese landen hebben gezien: gedragsverandering bij mensen kost tijd.
We horen op alle vlakken bij de koplopers in Europa en dat is niet niks. Via deze weg een extra woord van dank aan iedereen die daaraan heeft bijgedragen! In het publieksverslag lees je hoe we stappen blijven zetten naar het behalen van de wettelijke doelstellingen.
Dat doen we bijvoorbeeld door meer inzamellocaties te realiseren en bulkmachines te plaatsen, door aanwezig te zijn op nog meer festivals en evenementen en door Nederlanders er zo vaak mogelijk aan te herinneren hoe belangrijk het is om verpakkingsafval in te leveren. Ook moet het makkelijker gemaakt worden om statiegeldverpakkingen in te leveren en daar hebben we de medewerking van andere bedrijven voor nodig. We zijn dan ook voorstander van een gerichte innameplicht voor die bedrijven die statiegeldverpakkingen verkopen.
Om de economie van verpakkingen écht circulair te maken en de keten volledig te sluiten, hebben we íedereen in Nederland nodig. Dus ook de consument. Daar hebben we onder meer de bekende Donnie-campagne over statiegeld voor. Ook is er een eerste consumentencampagne over PMD gelanceerd. Alle stappen bij elkaar tellen op tot een grote beweging in onze samenleving.
Maar er moet nog meer gebeuren. Het is tijd voor de volgende stap in de transitie naar een circulaire economie van verpakkingen. Omdat we als Nederland vooroplopen, zullen we nieuwe wegen moeten bewandelen. Daar is lef voor nodig. Lef om af te wijken van de gebaande paden en lef om verder te denken en handelen dan het eigen belang.
Daarom hebben we aan de Circulaire Plastictafel, samen met twintig brand owners (en dit aantal groeit nog steeds!), een Deltaplan Circulaire Plastic Verpakkingen opgezet. Deze bedrijven steken hun nek uit en hebben zich gecommitteerd aan de bovenwettelijke inzet van 115.000 ton circulair plastic, goed voor 265 kiloton CO₂-reductie. Een onwerkelijk groot getal, waarmee we samen écht het verschil maken.
Ondersteunend hieraan werken we aan de uitbouw van tariefdifferentiatie, een innovatieprogramma en de oprichting van de Circulaire Plastic Bank. Met de Circulaire Plastic Bank willen we meer stabiliteit bieden voor zowel brand owners als voor de recycling en bio-based markt.
Met dit pakket willen we het vliegwiel zijn waarmee de circulaire plasticmarkt écht in beweging komt. Momenteel zijn we hard aan het werk om het Deltaplan uit te rollen. Om het te laten slagen, hebben we een aantal randvoorwaarden nodig: langjarig mandaat voor de uitvoering van de UPV Verpakkingen aangezien Verpact als organisatie risico’s moet kunnen nemen. Daarnaast is het noodzakelijk dat de overheid werkt aan de versterking van het vestigingsklimaat en een Europees gelijk speelveld, zodat het loont om te recyclen.
Wat de nabije toekomst in het verschiet heeft? Er komen voldoende uitdagingen aan waarbij onze lef en daadkracht goed van pas gaan komen. De nieuwe Europese PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation) brengt uitdagingen met zich mee. De doelen voor met name plastic en drankenkartons worden hoger en uitdagender, wat ook betekent dat ze steeds moeizamer te halen zijn. Maar met de kennis en ervaring van onze toegewijde collega’s gaan we, samen met jou, graag de uitdagingen aan. Handen uit de mouwen. Nieuwe dingen blijven proberen. Doorgaan, ook als het even tegenzit. Wij zijn er klaar voor!
Hester Klein Lankhorst
Voorzitter Raad van Bestuur Verpact
88% van de verpakkingen opnieuw gebruikt en gerecycled
Recycling en circulariteit:
onze resultaten in 2024
Door zoveel mogelijk verpakkingen te recyclen of te hergebruiken, maken we de wereld schoner en duurzamer. Met recycling behouden we waardevolle grondstoffen in de keten en maken we van deze grondstoffen nieuwe verpakkingen.
We leveren hiermee een belangrijke bijdrage aan de circulaire economie. En die circulaire economie van verpakkingen, die is goed voor het klimaat; recycling levert CO₂-reductie op. Daarnaast geeft een circulaire verpakkingsketen een boost aan onze economie, creëert het banen en maakt het ons minder afhankelijk van niet-Europese landen voor onze primaire grondstoffen.
Effectieve aanpak
Iedere dag werken we bij Verpact aan het verder sluiten van de verpakkingsketen. Hiervoor moeten we door én met de hele keten stappen zetten: we willen dat álle verpakkingen die we in Nederland gebruiken zo duurzaam mogelijk en waar mogelijk herbruikbaar worden ontworpen, ingezameld en gerecycled of hergebruikt worden. Wanneer de functie van een verpakking ook zónder verpakking bereikt kan worden, dan is de verpakking helemaal weglaten natuurlijk het allerbeste.
We zijn één van de koplopers in Europa als het gaat om de wettelijke recycledoelstellingen en de Nederlandse circulariteitsdoelstellingen zijn zelfs uniek in Europa.
In de transitie naar een circulaire economie wordt het sluiten van de verpakkingsketen steeds moeilijker. De wettelijke doelstellingen voor recycling, inzameling en inzet van recyclaat lopen op. En er zijn meer uitdagingen in de keten. Zo is de prijs voor fossiel (virgin) plastic lager dan die voor recyclaat en zetten we ons in voor goede inzameling om vervuiling bij de inzameling van huishoudelijke verpakkingen tegen te gaan.
Dit alles vraagt om creativiteit. Om lef voor het bewandelen van nieuwe wegen en het kiezen van niet gebaande paden.
Ondanks de vele uitdagingen zijn onze recyclings- en circulariteitsresultaten over 2024 hoog. En daar zijn we trots op!
Totaal
recycling-
resultaat
76%
Wanneer alleen wordt gerekend met de flessen/flesjes in het statiegeldsysteem (conform de in 2025 gepubliceerde Aanwijzing) is het inzamelpercentage in 2024 83% (exclusief PMD).
Wanneer de berekening wordt gemaakt conform de wettelijke doelstelling, dan tellen de zuivel- en sapflessen zonder statiegeld ook volledig mee in het gewicht van op de markt gebracht en deels in de inzameling (voor zover ingezameld). Inmiddels maakt een deel van de sappen deel uit van het statiegeldsysteem. Conform de wettelijke doelstelling mag maximaal 5% worden meegeteld aan drankflessen die zich in de PMD en nascheiding bevinden. In deze berekening resulteert dit in 77%.
De berekening is conform de wettelijke doelstelling, waarbij maximaal 10% uit PMD en nascheiding wordt meegenomen, mits deze gelijkwaardig worden gerecycled.
M.i.v. 2025 geldt een doelstelling op de inzet van gerecycled PET in PET drankflessen. Verpact moet dit resultaat al sinds 2023 rapporteren.
Over onze resultaten
In 2024 zijn alle wettelijke doelstellingen (glas, papier/karton, plastic, ferrometaal, aluminium en hout) behaald voor recycling en circulariteit (zowel recycling als hergebruik). De lat ligt hoog, maar het is goed om te zien dat we de doelstellingen jaar op jaar behalen. Als Europese koploper is het cruciaal dat we de hoge standaarden voor papier, glas, aluminium en metaal bestendigen en verder uitbouwen. Daarnaast weten we dat er een opgave ligt voor de wettelijke doelstellingen voor drankenkartons, statiegeld en ook plastics.
Er zijn grote stappen gezet met het programma drankenkartons, waarvan de resultaten al binnen een jaar zichtbaar zijn geworden. Deze keten blijft echter kwetsbaar, het is een samengestelde verpakking, die nog niet overal makkelijk gerecycled kan worden. Ondanks de grote inzet vanuit het programma drankenkartons, waardoor we de normen dit jaar wel hebben gehaald, blijft dit een keten waaraan we grote aandacht moeten blijven besteden, zeker ook met de oplopende normen.
Het statiegeldsysteem is in april 2023 uitgebreid met de inzameling van blik. Het systeem is relatief jong en gedragsverandering bij consumenten kost tijd, maar de resultaten laten zien dat we snel vooruitgaan. Inmiddels wordt 77% van de plastic flessen en 83% van de metalen drankverpakkingen ingezameld. Dat is een stevige basis, maar nog niet voldoende om de wettelijke inzameldoelstellingen te behalen.
We hebben al belangrijke stappen gezet, zoals de uitrol van ons plan van aanpak om het aantal innamepunten snel uit te breiden, de introductie van de bulkmachine en consumentencampagnes die het inleveren van statiegeldverpakkingen stimuleren. Sinds januari 2023 zijn er ruim 2.000 nieuwe innamepunten gerealiseerd en 64 bulkmachines geplaatst, die verantwoordelijk zijn voor 77% van het innamevolume buiten supermarkten.
Toch is er meer nodig. We zijn ervan overtuigd dat een gerichte innameplicht ervoor kan zorgen dat de doelstellingen daadwerkelijk gehaald worden. Daarom hebben we de overheid gevraagd ons hierin te ondersteunen, door een innameplicht in te voeren voor locaties – in ieder geval vanaf een bepaalde hoeveelheid verkochte blikjes en flessen of vanaf een bepaald bezoekersvolume of verkoopvloeroppervlak. Wij kijken uit naar de uitkomsten van het onderzoek dat momenteel wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Het recyclingpercentage van het totale aantal verpakkingen is met 76% in 2024 licht gestegen ten opzichte van 2023. Het circulariteitspercentage is gelijk gebleven (88%). Dat is al zeer hoog en om dit cijfer verder te verbeteren, zullen we andere wegen moeten bewandelen.
Schone inzamelstromen zijn essentieel om verpakkingen goed (of van verpakking naar verpakking) te recyclen. Er was ook in 2024 nog steeds sprake van (te) veel vervuiling in de ingezamelde PMD-stroom, waardoor het halen van de wettelijke doelstelling onder druk staat en recycling van verpakking naar verpakking niet altijd mogelijk is. Om de inzameling te verbeteren, zijn nieuwe afspraken met de gemeenten gemaakt, voeren we publiekscampagnes en stimuleren we goed ontwerp van verpakkingen.
Het aantal innamepunten is fors uitgebreid, maar we willen meer!
Nederland kent al sinds jaar en dag een goed werkend statiegeldsysteem voor glazen bierflesjes en –kratten en grote plastic flessen voor water en frisdrank. Op 1 juli 2021 zijn aan dit systeem ook de kleine plastic drankflesjes toegevoegd en per 1 april 2023 maken drankblikjes ook deel uit van het statiegeldsysteem. Statiegeldflesjes en -blikjes kunnen inmiddels in Nederland bij ca. 27.000 innamepunten worden ingeleverd.
Met ons plan van aanpak leggen we de focus op meer innamepunten buiten de supermarkt, waarmee we nabijheid en gemak realiseren voor de consument. Ook uit onderzoeken volgt dat dit is waar de consument behoefte aan heeft.
Na succesvolle pilots met bulkmachines, hebben we gedurende 2025 onze strategie voor een deel aangepast met de nadruk op de uitrol van bulkmachines. In 2025 hebben we tot ultimo augustus totaal 790 terugbetalende innamepunten gerealiseerd, waarvan 61 bulkmachines. Ook stonden we in 2025 met innamemachines (waaronder bulkmachines) op grote events zoals Koningsdag, Lowlands en SAIL. Dankzij deze groei blijven de innamepercentages doorstijgen.
‘Er is iets aan het veranderen als het gaat om circulair verpakken!’
Caroline Zwart-Clarijs
Global R&D Director Packaging Development FrieslandCampina
Glas
Papier en karton
Plastic
Ferrometaal
Hout
Drankenkartons
Statiegeld
plastic drankflessen en –flesjes
77% ingezameld*
* Wanneer alleen wordt gerekend met de flessen/flesjes in het statiegeldsysteem (conform de in 2025 gepubliceerde Aanwijzing) is het inzamelpercentage in 2024 83%
Elke gebruikte verpakking de basis voor een nieuwe
Dit doet Verpact
Verpact is wettelijk verantwoordelijk om voor alle producenten en importeurs van verpakkingen te zorgen dat de verpakkingen worden hergebruikt en gerecycled. Een circulaire verpakkingsketen waarin elke oude verpakking weer een nieuwe wordt. Dat is waar Verpact zich voor inzet. Hoe pakken we dat aan?
Verpakkingen zijn onmisbaar: ze verlengen de houdbaarheid van levensmiddelen en beschermen producten tegen beschadiging. We kunnen dus niet zonder. Maar we moeten wel bewuster omgaan met verpakkingen. Want ons milieu en het klimaat staan onder grote druk en de wereldwijde CO2–uitstoot moet nog in dít decennium drastisch omlaag. Dat betekent zuiniger omgaan met onze dagelijkse producten én duurzamere keuzes maken. Iedereen draagt hiermee een steentje bij om de klimaatcrisis te verminderen en de wereld schoner te maken. Wanneer het kan, is niet verpakken het beste. Is een verpakking nodig, dan kunnen we de impact op het milieu kleiner maken door slim te ontwerpen, inzamelen, verwerken, recyclen en hergebruiken.
Hoe werkt het precies?
Alle bedrijven die verpakkingen maken of gebruiken zijn verantwoordelijk voor de inzameling, sortering en de recycling van hun verpakkingen, inclusief het statiegeldsysteem.
- Verpact voert deze wettelijke verantwoordelijkheid collectief uit. Dit is de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV).
- Verpact rapporteert jaarlijks namens het verpakkende bedrijfsleven aan de overheid over het behalen van de wettelijke recyclingdoelstellingen.
- De rapportage wordt gecontroleerd door een extern accountantskantoor en de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
- We sluiten contracten met alle partijen in de keten over inzameling, sortering en recycling van verpakkingen, zowel van huishoudens als bedrijven.
- We dragen bij aan het voorkomen van zwerfafval.
- En we houden ons bezig met de SUP-richtlijn voor wegwerpplastics conform de Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid Verpakkingen (UPV Verpakkingen).
Eén plek, één aanpak
Doordat dit alles door één partij en op één manier wordt aangepakt voorkomen we dat er een willekeur aan systemen ontstaat. Het zorgt voor duidelijkheid richting producenten, gemeenten en consumenten en maakt het mogelijk om structurele lange termijn-investeringen te doen in de circulaire economie. Consumenten krijgen bovendien één herkenbaar systeem, wat bijdraagt aan bewustwording en gemak bij het scheiden en inleveren van verpakkingen. Door met alle betrokken partijen samen te werken in één systeem zijn we bovendien in staat de keten efficiënter in te richten en samen de mouwen op te stropen voor de circulaire economie. En daar profiteert iedereen in de keten van: bedrijven, de samenleving en het milieu.
Het werkt echt
Recent onderzoek van PWC (april 2025) laat zien dat een collectief UPV-systeem beter presteert dan alternatieven waarin meerdere concurrerende UPV-organisaties naast elkaar bestaan. In het onderzoeksrapport staat: ‘De uitvoeringskosten bedroegen in 2023 slechts 5% van de totale kosten van Verpact en de overige 95% zijn ketenkosten voor inzameling, sortering en verwerking van verpakkingsafval, waar al concurrentie in de markt bestaat. Het openstellen van de UPV als zodoende voor meerdere concurrerende UPV-organisaties verhoogt enkel de complexiteit van het UPV-systeem.’. Deze conclusie is in lijn met de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie, dat bevestigt dat centralisatie van uitvoering rechtmatig en effectief is.
Verpact is een stichting zonder winstoogmerk. Daarom staat het belang van de circulaire economie centraal, niet het genereren van winst. Een collectief systeem maakt het mogelijk om maatschappelijke investeringen structureel van de grond te krijgen. Innovatie in recycling en inzameling kan met vertrouwen op lange termijn worden ontwikkeld, omdat de baten bij de hele sector terechtkomen. Ook biedt centralisatie de kans om tariefdifferentiatie breed toe te passen, zodat duurzame verpakkingskeuzes actief worden beloond. Dankzij de uitgebreide monitoringsrapportage is er goed zicht op de keten en kunnen freeriders effectief worden aangepakt. Op die manier blijft het speelveld voor alle producenten en importeurs gelijk.
Hoe we de keten sluiten
Om de complexe keten van verpakkingen te sluiten, zetten we stappen op álle onderdelen van die keten:
- Design for recycling zorgt ervoor dat verpakkingen zo ontworpen worden, dat ze goed in te zamelen, te sorteren en te recyclen of te hergebruiken zijn. Waar mogelijk hebben gerecyclede verpakkingen de voorkeur boven fossiel materiaal. We stimuleren duurzaam verpakken en innovatie en we geven inzicht en advies aan producenten en importeurs die verpakkingen op de markt brengen. We belonen de inzet van recyclaat met een kortingstarief.
- Consumenten stimuleren we om lege verpakkingen op de juiste manier en op de juiste plek te scheiden en in te leveren. We maken het hen zo makkelijk en duidelijk mogelijk.
- Gemeentes zorgen voor goede inzameling van verpakkingsafval, met zo min mogelijk vervuiling zodat het goed te recyclen is. We maken afspraken met gemeentes om dit zo goed mogelijk te laten verlopen. In 2025 is daarin een mooie stap gezet met het afsluiten van nieuwe gezamenlijke afspraken met de VNG. Met deze afspraken beperken we ook het aantal verschillende systemen.
- Innovaties helpen recyclers en sorteerders van verpakkingsafval bij het verwerken van meer afval en maken dat hun stromen van nog betere kwaliteit zijn, zodat de verpakkingen weer kunnen worden ingezet voor nieuwe verpakkingen. We werken samen met recyclers en sorteerders aan het verder verbeteren van de kwaliteit van afvalstromen.
Onze stip op de horizon?
In 2050 alle producten volledig fossielvrij en circulair verpakt!
Waar je ook kijkt, je komt ons overal tegen!
Bij statiegeld-innamepunten in supermarkt, bios of tankstation
Op straat bij openbare afvalbakken
Bij de glas- en papierbak
In je keuken bij de PMD-zak
Bij supermarkten, horeca en attractieparken met de groen-blauwe afvalbak tegen zwerfafval
Op televisie, radio en online met de PMD- en statiegeldcampagnes
Op een van de vele events met onze mobiele bulkmachine en statiegeld promotieteams
Bij de wegwerplogo’s op verpakkingen
Goed ontwerp,
goede recycling
Stimuleren van circulair verpakken
Een goed recyclebare verpakking wordt bij ons beloond. Als verpakkingen zijn ontworpen met recycling in het achterhoofd, kunnen de gebruikte materialen eenvoudiger worden herwonnen en opnieuw worden gebruikt.
Verpact zet in op het verbeteren van de recyclebaarheid van verpakkingen vanaf het ontwerp. We bieden tools, kennisbronnen en trainingen aan die producenten en importeurs van verpakkingen kunnen gebruiken om hun verpakking te analyseren. Zo stellen we hen in staat om duurzamere keuzes te maken.
Tariefdifferentiatie als sterke impuls voor circulariteit
Tariefdifferentiatie is een belangrijk instrument dat Verpact inzet om beter ontwerp te stimuleren. Sinds de invoering in 2019 belonen we iedere stap waarmee verpakkingen beter recyclebaar worden. Daarnaast belonen we de inzet van recyclaat als eerste in Europa! De totale korting in 2024 kan oplopen tot 50 eurocent en in 2025 hebben we de korting op recyclaat verdubbeld van 10 eurocent naar 20 eurocent per kg verpakking. Deze financiële prikkel draagt direct bij aan betere ontwerpkeuzes en versnelt zo de transitie naar een circulaire verpakkingsketen. We jagen er de toepassing van gerecycled plastic mee aan, wat goed is voor de recyclemarkt die het moeilijk heeft. Daarnaast hebben verpakkingen die worden hergebruikt een lager tarief. Als het hergebruikt wordt, kost het immers minder om te recyclen. Zo stimuleren we hergebruik.
‘Op lineaire regels kunnen we geen circulaire economie bouwen’
Ulphard Thoden van Velzen
Wageningen Food and Bio based research
Deltaplan Circulaire Plastic Verpakkingen
We investeren in een collectieve en samenhangende aanpak via het Deltaplan Circulaire Verpakkingen. Met dit pakket, dat we samen met 20 brandowners (dit aantal groeit nog steeds), de FNLI en het CBL, hebben ingebracht aan de Circulaire Plastictafel (zie ons in 2025 gepubliceerde position paper met onze visie en inzet) brengen we de circulaire plasticmarkt in beweging. Twintig brandowners hebben zich gecommitteerd aan de bovenwettelijke inzet van 115.000 ton circulair plastic, goed voor 265 kton CO₂-reductie per jaar. Voor de jaren na 2026 liggen de toezeggingen hoger.
Circulaire Plastic Bank
Vanuit Verpact ondersteunen wij deze inzet met het Deltaplan Circulaire Verpakkingen dat bestaat uit: tariefdifferentiatie, een innovatieprogramma en de nieuwe Circulaire Plastic Bank. De Circulaire Plastic Bank is een marktinstrument dat op transparante wijze invulling gaat geven aan de beschikbaarheid en kwaliteit van circulair plastic. De Circulaire Plastic Bank is gericht op de inzet van recyclaat en biobased polymeren en bestaat uit matchmaking en certificering. Via een matchmakingsplatform koppelt de Plastic Bank beschikbare circulaire plasticstromen aan concrete toepassingen in de verpakkingsketen en daarbuiten. Afnemers hebben de mogelijkheid om aan te geven welke typen circulaire plastics ze nodig hebben, ook als die op dat moment niet beschikbaar zijn. Op die manier weten recyclers dat ze een afzetmarkt hebben als ze dat type circulaire plastic produceren. Met de bank ontwikkelen we ook een betrouwbare set criteria voor herkomst, kwaliteit en inzetbaarheid van recyclaat. Alle schakels in de keten zijn zo verbonden: van gemeenten, inzamelaars en sorteerders tot recyclers, compounders, verpakkingsproducenten en merkbedrijven. Andere producentenverantwoordelijkheden kunnen uiteraard bij dit initiatief aansluiten, zodat er nog meer plastic circulair kan worden gemaakt.
Innovatieprogramma en uitgebreide Tariefdifferentiatie
Als onderdeel van het Deltaplan Circulaire Plastic Verpakkingen hebben we een innovatieprogramma opgezet. In 2024 publiceerden we onze visie op innovatie. Hierin geven we meer eenduidige betekenis aan het begrip innovatie en bieden we verduidelijking over het nut van innovaties bij de complexe uitdagingen die in de verpakkingsketen bestaan.
Verpact heeft deze visie vertaald in een concreet innovatieprogramma, waarvan de eerste mooie initiatieven inmiddels zijn opgestart. Een paar voorbeelden:
- Onze samenwerking met het NTCP (Nationaal Testcentrum Circulaire Plastics)
- Het programma Inzamelsystemen van de Toekomst
- Onze inzet op chemische recycling in samenwerking met Obbotec en Carbios
- Het convenant met de Vereniging Koffiecapsule Recycling (KCR)
Met de uitbreiding van tariefdifferentiatie maken we de inzet van recyclaat financieel nog aantrekkelijker.
De Plastic Wijzer
In De Plastic Wijzer plaatst Verpact een stip op de horizon: In 2050 willen we alleen nog plastic verpakkingen die 100% fossielvrij en circulair zijn en geen schade meer toebrengen aan mens en milieu. Verpakkingen van gerecycled materiaal of biobased, zonder microplastics en zwerfafval. Dat is het grote doel in De Plastic Wijzer. Hiermee speelt Verpact ook in op toekomstige wet- en regelgeving vanuit Den Haag en Brussel. We beschrijven hierin ook welke omslag hiervoor nodig is en laten zien hoe we samen een bijdrage kunnen leveren aan reduce, reuse, renew en recycle binnen de plastic verpakkingsketen.
Kennis en bewustwording
Verpact investeert ook in het ondersteunen van bedrijven met kennis en begeleiding en in de bewustwording onder consumenten.
Nieuwe trainingen zoals Design for Recycling – waarmee ontwerpers en verpakkingsprofessionals leren hoe zij hun verpakkingen beter kunnen afstemmen op gehele sorteer- en recycleketen zodat het verpakkingsmateriaal weer kan worden ingezet in nieuwe verpakkingen– en Future-Proof Packaging Design Management.
Periodiek overleg met brancheverenigingen van de producenten en importeurs die aangifte bij ons doen. Tijdens deze bijeenkomsten houden we elkaar op de hoogte van ontwikkelingen op het gebied van verpakkingen en wisselen we informatie uit over materiaal, wet- en regelgeving en innovaties
Ons eigen event Packalicious Live, naar het gelijknamige netwerk van bedrijven, wetenschappers en onderwijs-professionals die zich bezighouden met de uitdagingen in duurzaam verpakken. Bezoekers gaan samen aan de slag met actuele vragen over duurzaam verpakken.
In 2024 vond de eerste editie plaats van het nieuwe seminar PACtalk, georganiseerd door Verpact. Ingrid Thijssen (voorzitter VNO-NCW), Ulphard Thoden van Velzen (senior onderzoeker verpakkingstechnologie en recycling WUR), Roeland Donker (Country Manager Amazon.nl), Lucas Simons (Changemaker) en Hester Klein Lankhorst (voorzitter Raad van Bestuur Verpact) bogen zich over het de vraag hoe we het voor elkaar gaan krijgen minder afhankelijk te worden van andere landen als het gaat om steeds schaarser wordende essentiële grondstoffen.
E-learnings en kennisdocumenten zoals onderzoeken of factsheets waarmee iedereen – van MKB tot grote producenten – op ieder moment zelf aan de slag kan. Deze middelen krijgen regelmatig updates.
Aanwezigheid op vakbeurzen zoals Empack, Horecava, Pack for the Future, het Packaging Waste & Sustainability Forum in Brussel, het Gemeentelijk Grondstoffencongres en het VNG Jaarcongres.
In 2024 organiseerden we – samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat – de Reusable Packaging Fair in Den Bosch. Ook organiseerden we een event rondom de lancering van de Recyclecheck drankenkartons.
Voor onze circulaire missie is meer bewustwording in de keten nodig. We willen dat producenten en importeurs weten wanneer het beter kan of wanneer er nieuwe wetgeving aankomt. Om dit bewustzijn verder te vergroten, startte in 2024 de campagne ‘Is jouw verpakking klaar voor morgen?’, waarmee we bedrijven uitnodigen om kritisch te kijken naar hun huidige verpakkingen en deze waar mogelijk aan te passen.
Nieuwe trainingen zoals Design for Recycling – waarmee ontwerpers en verpakkingsprofessionals leren hoe zij hun verpakkingen beter kunnen afstemmen op gehele sorteer- en recycleketen zodat het verpakkingsmateriaal weer kan worden ingezet in nieuwe verpakkingen– en Future-Proof Packaging Design Management.
E-learnings en kennisdocumenten zoals onderzoeken of factsheets waarmee iedereen – van MKB tot grote producenten – op ieder moment zelf aan de slag kan. Deze middelen krijgen regelmatig updates.
Periodiek overleg met brancheverenigingen van de producenten en importeurs die aangifte bij ons doen. Tijdens deze bijeenkomsten houden we elkaar op de hoogte van ontwikkelingen op het gebied van verpakkingen en wisselen we informatie uit over materiaal, wet- en regelgeving en innovaties
Aanwezigheid op vakbeurzen zoals Empack, Horecava, Pack for the Future, het Packaging Waste & Sustainability Forum in Brussel, het Gemeentelijk Grondstoffencongres en het VNG Jaarcongres.
Ons eigen event Packalicious Live, naar het gelijknamige netwerk van bedrijven, wetenschappers en onderwijs-professionals die zich bezighouden met de uitdagingen in duurzaam verpakken. Bezoekers gaan samen aan de slag met actuele vragen over duurzaam verpakken.
In 2024 organiseerden we – samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat – de Reusable Packaging Fair in Den Bosch. Ook organiseerden we een event rondom de lancering van de Recyclecheck drankenkartons.
In 2024 vond de eerste editie plaats van het nieuwe seminar PACtalk, georganiseerd door Verpact. Ingrid Thijssen (voorzitter VNO-NCW), Ulphard Thoden van Velzen (senior onderzoeker verpakkingstechnologie en recycling WUR), Roeland Donker (Country Manager Amazon.nl), Lucas Simons (Changemaker) en Hester Klein Lankhorst (voorzitter Raad van Bestuur Verpact) bogen zich over het de vraag hoe we het voor elkaar gaan krijgen minder afhankelijk te worden van andere landen als het gaat om steeds schaarser wordende essentiële grondstoffen.
Voor onze circulaire missie is meer bewustwording in de keten nodig. We willen dat producenten en importeurs weten wanneer het beter kan of wanneer er nieuwe wetgeving aankomt. Om dit bewustzijn verder te vergroten, startte in 2024 de campagne ‘Is jouw verpakking klaar voor morgen?’, waarmee we bedrijven uitnodigen om kritisch te kijken naar hun huidige verpakkingen en deze waar mogelijk aan te passen.
Met Verpact voorbereid op Europese wetgeving
Verpact bereidt het bedrijfsleven voor én ondersteunt het bij de invoering en uitvoering van de PPWR, de complexe nieuwe Europese wetgeving die onder andere stelt dat in 2030 minimaal 70% van de verpakkingen gerecycled moet worden en die bovendien verplicht dat gerecycled materiaal moet worden gebruikt in nieuwe verpakkingen. De ambitie uit de PPWR vraagt om een concrete stap naar voren om producenten en importeurs voor te bereiden op de doelstellingen. Er is ketenregie nodig en een stevig vestigingsklimaat. De PPWR stelt maatregelen die de hele verpakkingsketen raken. Producenten, importeurs, maar ook alle andere organisaties in de keten zullen effecten merken van de nieuwe wet. De nieuwe regels zijn nog niet 100% vastgelegd. Verpact verwacht tot en met 2029 zeker dertig aanvullende documenten vanuit Brussel, met daarin nader uitgewerkte wettelijke vereisten. Waar mogelijk werkt Verpact mee aan het invulling geven aan de wetgeving. We nemen bijvoorbeeld deel aan verschillende CEN-werkgroepen (Comité Européen de Normalisation, de Europese instelling die normen ontwikkelt) waarin expertise wordt ingebracht bij het opstellen van EU-design guidelines. Ook ontwikkelen we instrumenten om producenten en importeurs te helpen bij de implementatie van de PPWR:
Tariefdifferentiatie
Via Tariefdifferentiatie stimuleren we hergebruik van verpakkingen, ontwerpkeuzes die leiden tot goede recycleprestaties en de inzet van recyclaat in verpakkingen. We stimuleren deze zaken via een korting op het tarief, voor goed ontwerp en de inzet van recyclaat kan de korting oplopen tot een halvering van het tarief. En voor herbruikbare verpakkingen is de korting nog groter. Verpact is hiermee de eerste in Europa, die op deze manier de inzet van recyclaat en het circulair ontwerpen van verpakkingen stimuleert.
Recyclechecks
Met onze recyclechecks krijgen producenten en importeurs een beeld van hoe goed hun verpakkingen te recyclen zijn. Er zijn checks voor vormvaste en flexibele kunststof verpakkingen, glas, metaal, papier en karton en drankenkartons. Ze bestaan uit een online checklist per materiaal en een document met achtergrondinformatie.
Dashboard Duurzaam Verpakken
Het dashboard Duurzaam Verpakken helpt bedrijven in de sector om gerichte verduurzamingsdoelen op te stellen voor hun productverpakkingscombinaties. Daarnaast helpt deze tool met het opstellen van verpakkingsdossiers. Het dashboard geeft inspirerende voorbeelden en data van referentie-verpakkingen.
We houden de producenten en importeurs nauwgezet op de hoogte van alle ontwikkelingen rondom de PPWR en ondersteunen hen stap voor stap bij het doorvoeren van de nieuwe regels:
- Op onze website publiceren we alle informatie en laatste ontwikkelingen
- We delen Q&A’s over hoe ’producenten en importeurs hun verpakkingenadministratie op orde houden
- We beantwoorden vragen over tarieven en over Tariefdifferentiatie
- In webinars delen we onze kennis over alle facetten rondom de PPWR
Alle Nederlanders meekrijgen
Beter scheiden:
hoe we consumenten helpen hun gedrag te veranderen
Om de verpakkingsketen écht circulair te maken en onze doelstellingen te halen, hebben we de Nederlandse consument nodig. Hoe krijgen we iedereen zover om thuis verpakkingsafval op de juiste manier te scheiden? En hoe zorgen we ervoor dat Nederlanders hun lege blikjes niet in de afvalbak op straat gooien maar meenemen en inleveren?
Gedrag van consumenten veranderen is een uitdagende en tijdrovende opdracht. We weten dat de meeste Nederlanders hun afval wel willen scheiden, maar nog niet altijd weten hoe. Daarom maken we het graag zo duidelijk en makkelijk mogelijk.
Verpact pakt dit aan door in te zetten op twee sporen:
- Door bijvoorbeeld te zorgen voor afvalbakken tegen zwerfafval en voldoende innamepunten voor statiegeldverpakkingen maken we het makkelijker om verpakkingen op de juiste manier in te zamelen en af te voeren. Daarnaast moeten de nieuwe afspraken met gemeenten leiden tot meer eenduidigheid voor de inzameling en dus meer gemak voor de consument.
- Met campagnes zoals over de inzameling van PMD leggen we consumenten uit hoe en waarom ze hun verpakkingsafval op de juiste manier moeten weggooien, scheiden en inleveren.
Maak het makkelijk om mee te doen
Innamepunten statiegeld
We zorgen voor steeds meer innamepunten voor statiegeldflesjes en –blikjes. In 2024 waren er al meer dan 5.000 inleverpunten, en dit aantal groeit wekelijks. Alle locaties zijn te vinden in onze online locatiewijzer, zodat consumenten altijd het dichtstbijzijnde punt kunnen vinden. Daarnaast kan op ruim 22.000 plekken statiegeld worden gedoneerd aan goede doelen of sportverenigingen.
Voor innamepunten buiten de supermarkt introduceerden we het RAAS-concept (RVM-As-A-Service). Daarmee ontzorgen we ondernemers volledig: Verpact plaatst, betaalt en onderhoudt de statiegeldautomaten, zodat locaties zonder kosten toch een bijdrage kunnen leveren aan de inzameling. In 2024 zetten we ook een belangrijke stap met de eerste bulkmachines, waarmee consumenten in één keer grote hoeveelheden verpakkingen kunnen inleveren. De resultaten van deze eerste bulkmachines zijn goed en consumenten geven de machines hoge rapportcijfers. In 2025: We breiden het aantal bulkmachines verder uit! Ook deze nieuwe machines zijn te vinden in de locatiewijzer.
En onze inzet gaat nog veel verder dan alleen statiegeld. We bieden ook gerichte Business to Business-oplossingen, bijvoorbeeld door bedrijven te faciliteren bij de inzameling van huishoudelijk afval. Met Opschoondagen door heel Nederland vergroten we het bewustzijn en dragen we bij aan het terugdringen van zwerfafval. Samen met gemeenten maken we afspraken voor een kwalitatieve inzameling en ontwikkelen we tools voor slim verpakkingsontwerp en om bedrijven tijdig voor te bereiden op aankomende EU-wetgeving.
Ook spelen we een actieve rol bij evenementen zoals SAIL Amsterdam, de Marathon van Rotterdam en Koningsdag, waar we met slimme inzamelsystemen en logistiek zorgen voor een circulaire aanpak. Tot slot zetten we in op een gebiedsgerichte aanpak in wijken en regio’s waar veel verpakkingen vrijkomen, zodat we samen met partners effectief kunnen werken aan schone en circulaire ketens.
Doneerbakken
We experimenteren met manieren om mensen het inleveren van hun statiegeldverpakkingen makkelijker te maken. Zo onderzoeken we of we – met goed zichtbare donatiebakken op straat – mensen kunnen motiveren om hun statiegeldverpakking te doneren in plaats van deze gedachteloos in de afvalbak te gooien. Er zijn in 2024 donatiebakken en -ringen verstrekt aan gemeentes. De resultaten verschillen per gemeenten. Het effect onderzoeken we in 2025 uitgebreider.
Vertel hoe het werkt
Landelijke Opschoondag
Met de Landelijke Opschoondag stimuleert Verpact Nederlanders om hun buurt schoon te maken en te houden. In 2024 vond de officiële kick-off van de 22e editie van de Landelijke Opschoondag plaats in de Stadsbossen van Almere in het kader van het Jaar van het bos. In totaal namen ruim 50.000 Nederlanders deel aan deze dag. De 23ste editie vindt plaats op 21 maart 2026.
Campagnes
Met de consumentencampagne Statiemonnie roept rapper Donnie mensen op hun statiegeldflessen en –blikjes in te leveren en zo zwerfafval te verminderen. In 2024 ging deze grootschalige campagne van start. Gezien de goede resultaten is de campagne in 2025 vervolgd met nieuwe commercials met ieder hun eigen specifieke boodschap.
Broodtrommel, Dopper en shopper
Een landelijke bewustwordingscampagne over eenmalige plastic verpakkingen liet in 2024 zien welke herbruikbare alternatieven er zijn. Doel van de campagne is om zwerfafval te voorkomen en afval in zijn algemeenheid te verminderen. In de campagne deed prof. dr. Freek Vonk verslag van het natuurlijke afval- en opruimgedrag dat Nederlanders allemaal in zich hebben. Ook registreerde hij nieuwe soorten gedrag, die al een stapje verder gaan en bijvoorbeeld een eigen koffiebeker meenemen.
Nieuwe set wegwerplogo’s
Verpact onderzocht in 2024 met welke logo’s op verpakkingen consumenten het beste geïnformeerd kunnen worden over hoe en waar ze hun verpakkingen moeten weggooien. Dit onderzoek resulteerde in een nieuwe set logo’s die in 2025 in gebruik werd genomen die de consument vertellen waar ze hun verpakkingsafval kwijt kunnen en die in lijn zijn met de aankomende wet- en regelgeving.
Plastic-, metaal en drinkverpakkingen
Ook voerden we onderzoek uit dat de basis vormde voor de PMD-campagne die in 2025 werd gelanceerd. ‘Hoe gooien mensen hun verpakkingen weg?’ Dat was de centrale vraag in dit onderzoek. Uit de resultaten bleek dat het bij veel consumenten niet ontbreekt aan de wil om afval te scheiden, maar wel aan de juiste kennis over het weggooien van hun verpakkingen. Op deze uitkomst spelen we in met de campagne.
Onderzoek als basis
Naast alle initiatieven, onderzoeken en campagnes om inzamelen en scheiden makkelijker en leuker te maken en uit te leggen hoe het werkt, deden we in 2024 ook fundamenteler onderzoek. Met de inzichten kan Verpact gerichte acties inzetten en afspraken maken met gemeenten om het scheiden en inzamelen te verbeteren.
Onderzoek: Gedrag buitenshuis rondom statiegeldverpakkingen
Bij het onderzoek naar gedrag buitenshuis rondom statiegeldverpakkingen was één van de conclusies dat het buitenshuis in de afvalbak gooien van je flesje- of blikje geautomatiseerd gedrag is, waarbij het de uitdaging is om dit jarenlange gewoontegedrag te doorbreken.
Onderzoek: Afvalscheiding binnenshuis
Uit het onderzoek naar afvalscheiding binnenshuis bleek dat consumenten het demotiverend vinden als ze te maken hebben met veel wisselende systemen – bijvoorbeeld per gemeente. Ook bleek uit het onderzoek dat mensen in de keuken heel goed scheiden, maar dat in de badkamer vaak alles in hetzelfde afvalbakje verdwijnt.
‘Zelfs op drukke dagen is het park aan het einde van de dag netjes‘
Toni Denneboom
Director Operations Walibi Holland
SUP-wetgeving
Sinds 5 januari 2023 schrijft de SUP-richtlijn voor dat producenten en importeurs verantwoordelijk zijn voor het vergoeden van de kosten voor het opruimen, transporteren en de verwerking van de onder de richtlijn vallende verpakkingen met een plastic component die in het zwerfafval terecht zijn gekomen. Met de richtlijn moet de milieu-impact van wegwerpplastics (zoals maaltijdverpakkingen, drankverpakkingen, rietjes, en bestek) verminderd worden. Verpact int de SUP-gelden voor zwerfafval van de producenten en importeurs en betaalt deze aan gebiedsbeheerders. Op onze website delen we alle informatie over de SUP-wetgeving met producenten en importeurs.
Vergoeding voor openbare prullenbakken
In 2024 betaalden we gemeenten en andere gebiedsbeheerders per inwoner een bedrag voor verpakkingen die terechtkomen in openbare prullenbakken. Hiermee worden de kosten van verpakkingen in openbare prullenbakken vergoed. De vergoeding sluit aan bij de producentenverantwoordelijkheid die voorschrijft dat producenten verplicht zijn een landelijk dekkend en passend innamesysteem aan te bieden voor verpakkingen die terechtkomen in de openbare ruimte.
Hoe het werkt
in de praktijk
Inzamelen, sorteren en recyclen
Elke gebruikte verpakking een tweede leven geven als grondstof voor nieuwe verpakkingen: dat is onze ambitie. Want: wat goed ís, wil je natuurlijk goed hoúden! Hoe (en met wie) regelen we dat in de praktijk?
Bij Verpact werken we dagelijks samen met producenten, importeurs, gemeenten, inzamelaars, sorteerders en recyclers om invulling te geven aan onze ambitie. Die samenwerking zag er in 2024 zo uit:
Verpact werkt samen met alle 342 Nederlandse gemeenten en heeft met elke gemeente een deelnemersovereenkomst. Samen zetten we ons al jaren in om het volume én de kwaliteit van ingezameld PMD te verbeteren. 84% van de gemeenten past (volledig of gedeeltelijk) bronscheiding toe. Zij kunnen het ingezamelde PMD aanleveren bij een van de 52 overslaglocaties in het land die door Verpact zijn gecontracteerd. De overige gemeenten passen nascheiding toe. Dit zijn vooral de grote steden, waar bronscheiding onvoldoende werkt. Bij nascheiding wordt de PMD in de fabriek uit het restafval gehaald. Deze nascheiding is onmisbaar om aan onze doelstellingen te kunnen voldoen.
Verpact werkt via Afval Goed Geregeld samen met zo’n 25 inzamelaars en heeft daarmee een dekkend netwerk in Nederland hebben voor de inzameling van PD en glas bij scholen, kantoren, winkels en dienstverleners, zoals horeca en zorginstellingen. Medio 2025 doen zo’n 35.000 locaties mee. Dat aantal groeit nog steeds: per maand komen er zo’n 500 locaties voor plastic verpakkingen en drankenkartons (PD)en 350 locaties voor glas bij. De inzameling van glas en PD bij al deze locaties wordt verzorgd door ongeveer 25 afvalinzamelaars.
We beleveren ongeveer 40 recyclers. De recyclelocaties bevinden zich verspreid over zeven verschillende Europese landen: Nederland, Duitsland, Spanje, Italië, Oostenrijk, Frankrijk en Bulgarije.
Om het statiegeldsysteem in Nederland te beheren, werkt Verpact samen met een groeiend aantal bedrijven. Er zijn nu al ruim 5.000 terugbetalende inleverpunten en 22.000 vrijwillige inleverpunten, waar consumenten hun statiegeldverpakkingen kunnen doneren. Deze aantallen stijgen, mede door de uitbreiding met automaten op diverse locaties zoals attractieparken, scholen en bioscopen.
Bronscheiding en nascheiding zijn beide keihard nodig
Verpact ziet bronscheiding en nascheiding als de twee essentiële inzamelmethoden waarmee we afval op een effectieve manier kunnen inzamelen om vervolgens goed te recyclen. Wat is precies het verschil tussen bron- en nascheiding?
Bronscheiding betekent dat consumenten en bedrijven zelf hun afval scheiden. Zo gaat plastic in de PMD-bak of –zak, glas in de glasbak en karton bij het oud papier. ‘De rest’ gaat bij het restafval. De gescheiden afvalstromen gaan vervolgens via het overslagstation naar de sorteerder en dan naar een recyclingbedrijf. Bij nascheiding worden de PMD-verpakkingen die gerecycled kunnen worden door machines uit het restafval gehaald.
Nascheiding is essentieel in situaties waar bronscheiding lastig of onmogelijk is. We hebben nascheiding keihard nodig om onze normen nu en in de toekomst te blijven halen! Het draagt bij aan het maximaliseren van de recyclingresultaten en het verminderen van de hoeveelheid afval die bij afvalenergiecentrales terechtkomt. We bepleiten dit belang zowel in Europa als in Nederland omdat dit noodzakelijk is voor het behalen van de kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen.
Nieuwe afspraken met gemeenten over inzameling PMD
Voor het inzamelen van huishoudelijke verpakkingen hebben we afspraken met gemeenten. Deze afspraken met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en vanaf 2026 ook met de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Afval- en Reinigingsmanagement (NVRD) zorgen ervoor dat de inzameling en verwerking van PMD en verpakkingen van glas, papier en karton van huishoudens, goed verloopt en we de inzamelkosten die gemeenten hiervoor maken vergoeden.
In 2025 werden nieuwe afspraken gemaakt over de inzameling van PMD. Deze afspraken richten zich niet alleen op méér inzameling en de vergoedingen, maar vooral ook op een betere kwaliteit van het ingezamelde materiaal. Dat maakt hoogwaardige recycling mogelijk.
‘Afval is één van de grootste uitdagingen van onze stad’
Hester van Buren
Wethouder Gemeente Amsterdam
Beter inzamelen:
Taskforce Kwaliteit
We helpen gemeenten om lokaal gedrag te veranderen. In 2024 stelde Verpact met de Zwerfafvalregeling geld beschikbaar voor gemeenten om hun zwerfafvalproblematiek aan te pakken. Gemeenten kregen in 2023 en 2024 de mogelijkheid een plan in te dienen waarmee ze het zwerfafval kunnen terugdringen.
Met een speciaal budget voor gemeenten ondersteunde Verpact gemeenten bij het verbeteren van de kwaliteit van het ingezamelde PMD. Tientallen mooie projecten werden met deze Taskforce Gemeenten gefinancierd, met positieve resultaten tot gevolg: in onder meer Leudal, Maastricht, Heusden, Peel en Maas en Zeist daalde de vervuiling.
Een greep uit de hoogtepunten van 2024
Januari
- Afvalfonds verpakkingen, KIDV, Nederland Schoon, Statiegeld Nederland en Nedvang gaan over naar één organisatie: Verpact. Producenten en importeurs van verpakkingen krijgen hiermee één aanspreekpunt.
- Jeroen Hillen aangesteld als directeur Statiegeld Nederland.
Februari
- Samen met het Belgische Valipac zetten we een certificeringsysteem op voor recyclers van plastic voor betere traceerbaarheid van plasticafval en recycling buiten de EU.
Maart
- Verpact doet mee aan de pilot voor herbruikbare bekers in Rotterdam. Meer dan 30 restaurants nemen deel aan dit project.
- De jaarlijkse Landelijke Opschoondag: meer dan 2.300 acties aangemeld om zwerfafval op te ruimen door heel Nederland.
- Verpact doet mee met pilot voor herbruikbare koffiebekers.
- Eerste 24-uurslocatie statiegeld geopend: bulkmachine in Bunschoten-Spakenburg.
April
- Amstel Gold Race werkt samen met Supporter van Schoon: de Blikmobiel rijdt met muziek voor de koers uit om ervoor te zorgen dat toeschouwers bewust over hun statiegeldblikjes en -flesjes na gaan denken.
- Tijdens Empack 2024 informeren we producenten en importeurs over de PPWR en Tariefdifferentiatie Plastic 2.0.
Mei
- Seminar Papier & Karton in Amersfoort (een mooie samenwerking met de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier- en kartonfabrieken).
Juni
- PACtalk in het Louwman Museum.
- Packalicious live: verpakkingsdeskundigen uit alle hoeken van de keten denken samen na over de toekomst, volgens vijf denkpaden.
Juli
- Plaatsing nieuwe statiegeldautomaten zoals in ziekenhuis Rotterdam en tankstations Loogman.
- Publicatie van de update van het factsheet drankenkartons over de recyclebaarheid van drankenkartons en de factoren die deze beïnvloeden.
- Er zitten meer dan 600 mensen in ons webinar over de tarieven; we voldoen hier duidelijk aan een behoefte.
Augustus
- De nieuwste campagne van Statiegeld Nederland gaat van start en richt zich op toeristen in Amsterdam.
- Publieksverslag 2023: we maken bekend dat 88% van alle verpakkingen wordt gerecycled.
- Lancering van Engelstalige campagne gericht op toeristen.
September
- Nieuwe campagne vestigt aandacht op Afval Goed Geregeld, dat zorgt voor kosteloze inzameling van gescheiden plastic, drankenkartons en glas bij bedrijven en scholen.
- 2 september: Verpact verhuist naar nieuw kantoor in Leidschenveen.
- We publiceren onze visie op innovatie. Met dit document geeft Verpact een meer eenduidige betekenis aan het begrip innovatie. Ook biedt het stuk verduidelijking over het nut van innovaties bij de complexe uitdagingen die in de verpakkingsketen bestaan.
- Steeds meer statiegeldautomaten in amusementsparken. Nieuwe namen zijn bijvoorbeeld Julianatoren, Plopsa Indoor, Linnaeushof of Gaia Zoo.
- Start Tariefdifferentiatie plastic 2.0 waarmee we bedrijven onder andere belonen voor de inzet van recyclaat.
Oktober
- Onderzoek toont aan: statiegeld vermindert zwerfafval met 72% (plastic flessen) en 64% (blikjes).
- Lancering online locatiewijzer statiegeld: up to date overzicht van uitbetalende inleverpunten.
- Samenwerking met SAIL 2025 wordt bezegeld: als presenting partner van SAIL 2025 houden we dit enorme evenement met naar schatting 2 miljoen bezoekers zo schoon mogelijk.
November
- Ketenovereenkomst met gemeenten verlengd, waardoor de continuïteit van het inzamelen en het verwerken van huishoudelijk verpakkingsafval (PMD, glas en papier) in ons land wordt gewaarborgd.
- Reusable Packaging Fair in Den Bosch, georganiseerd door Verpact/KIDV en ministerie I&W.
December
- Start campagne ‘Is jouw verpakking klaar voor morgen’ voor producenten.
- Nieuwe versies van alle recyclechecks.
Onze
organisatie
Zo zijn we georganiseerd
Verpact zorgt vanuit de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor verpakkingen voor de gescheiden inzameling van verpakkingsafval of nascheiding van restafval om zoveel mogelijk verpakkingen te kunnen hergebruiken of recyclen.
Verpact is ontstaan vanuit het Afvalfonds Verpakkingen, Nedvang, Nederland Schoon, het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) en Statiegeld Nederland. Sinds 1 maart 2024 werken zij samen onder de naam Verpact, een stichting zonder winstoogmerk. Statiegeld Nederland is een aparte stichting.
Onze Raad van Toezicht bestaat uit:
Arjen Gerritsen,
onafhankelijk voorzitter
Ronald Prince,
vice voorzitter, vertegenwoordiger namens en voorzitter van FNLI
Bert Roetert,
vice voorzitter, vertegenwoordiger namens en voorzitter van CBL
Jeroen van Vliet,
vertegenwoordiger FNLI
Erwin Bziuk,
vertegenwoordiger CBL
Ed van de Weerd,
vertegenwoordiger namens en voorzitter van RND
Vacant: zetel FME
Operationeel eindverantwoordelijk voor de activiteiten van Verpact en Statiegeld Nederland zijn:
Hester Klein Lankhorst, voorzitter van het bestuur
Jeroen Kluiters,
directeur Financiën
Bianca Lambrechts, directeur Operations
Arie Den Besten, directeur Strategie, Kennis & Innovatie
Jeroen Hillen,
directeur Statiegeld Nederland
Bestuur Statiegeld Nederland:
Arjen Gerritsen, onafhankelijk voorzitter
Erwin Bziuk, vice voorzitter, vertegenwoordiger CBL
Robert Seegers, vice voorzitter, vertegenwoordiger FNLI
Guus Slik, vertegenwoordiger CBL
Sigrid Verweij, vertegenwoordiger FNLI
Sjoerd Harbers, vertegenwoordiger FNLI
Ralph van Oss, vertegenwoordiger CBL
Raad van Deskundigen:
Cees de Mol van Otterloo, voorzitter
Henri Vermeulen
Robert van Beek
Rozanne Drost
Marion Beugelsdijk
Jan Driessens
Eugene Rudolf
Ton van der Giessen
Rob Verhagen
Frans Follings
College van Onafhankelijke Experts:
Jacqueline Cramer, voorzitter
Jan Paul van Soest
Jos Keurentjes
Roland ten Klooster
Ulphard Thoden van Velzen
Inge Oskam
Onze financiën
in 2024
Financiële cijfers Verpact (geconsolideerd)
Bedrijven die verpakte producten en/of producten in statiegeldverpakkingen in Nederland op de markt brengen, betalen de Afvalbeheerbijdrage Verpakkingen en de Producentenbijdrage Statiegeld. Met deze bijdragen vergoedt Verpact de inzameling en recycling van verpakkingen, inclusief statiegeldverpakkingen.
Het tarief van de bijdragen is gebaseerd op de kosten die worden gemaakt voor inzameling en recycling van het betreffende verpakkingsmateriaal. Daarnaast hanteren we voor elke materiaalsoort een vast bedrag aan algemene systeemkosten.
De tarieven voor de afvalbeheerbijdrage zijn dus gebaseerd op wat het in totaal per materiaalsoort kost om aan de wettelijke producentenverantwoordelijkheid te voldoen. De verwerkingskosten en opbrengsten van de verschillende materiaalsoorten kennen soms grote verschillen. De kosten voor de inzameling en verwerking van glas kunnen bijvoorbeeld grotendeels gefinancierd worden door de opbrengsten uit de recyclebare glasscherven. Daarom is het tarief voor glazen verpakkingen veel lager dan dat voor plastic, dat hoge kosten kent.
Per materiaalsoort worden de kosten en opbrengsten geadministreerd. Eventuele tekorten of overschotten worden over drie jaren verrekend in de toekomstige tarieven. We stellen de tarieven jaarlijks in de tweede helft van het jaar vast voor het komende jaar. Aan de hand van ons forecasting-systeem maken we een inschatting van de te verwachten ingezamelde tonnages per materiaalsoort, de te verwachten kosten en de te verwachten hoeveelheid verpakkingen die in Nederland op de markt wordt gebracht.
Om de inzameling verder te verhogen, zal ook de komende jaren geïnvesteerd worden in het statiegeldsysteem. Hiervoor worden extra innamepunten gerealiseerd en wordt het statiegeldsysteem geoptimaliseerd, zoals uitgewerkt in het plan van aanpak. Voor 2025 worden de investeringen geraamd op ruim 100 miljoen euro. Komende jaren zullen de kosten voor het statiegeldsysteem verder toenemen. De begrootte kosten voor 2025 bedragen bijna 215 miljoen euro. Voor 2025 zijn de opbrengsten inclusief niet ingeleverd statiegeld begroot op 180 miljoen, hetgeen tot een begroot tekort voor 2025 van 35 miljoen euro leidt.
Onderstaand een overzicht van de financiën van Verpact voor de periode 1 januari tot en met 31 december 2024. Het betreft hier de gecombineerde cijfers van Verpact en Statiegeld Nederland.
Onderstaande tabel is opgesteld op basis van voorlopige cijfers.
Bedragen x € 1.000.000
Toelichting per post onder de tabel.
Cijfers Verpact geconsolideerd
| Inkomend | Uitgaand | ||
|---|---|---|---|
| 1 - Ontvangen afvalbeheerbijdrage | 493 | 5 - Ketenkosten glazen verpakkingen | 28 |
| 2 - Ontvangen systeembijdrage | 52 | 6 - Ketenkosten papieren en/of kartonnen verpakkingen | 1 |
| 3 - Niet ingeleverd statiegeld | 139 | 7 - Ketenkosten plastic verpakkingen | 315 |
| 4 - Overige opbrengsten | 37 | 8 - Ketenkosten drankenkartons | 37 |
| 9 - Ketenkosten aluminium verpakkingen | 4 | ||
| 10 - Ketenkosten ferrometalen verpakkingen | 13 | ||
| 11 -Ketenkosten Statiegeldsysteem | 183 | ||
| 12 - Uitvoeringskosten | 45 | ||
| 13 - Vennootschapsbelasting | 2 | ||
| 14 - Per saldo verrekeningen overschotten en tekorten | 87 | ||
| Totaal | 721 | Totaal | 715 |
| 15 - Saldo | 6 |
Toelichting
1. Afvalbeheerbijdrage; Verpact int de afvalbeheerbijdrage verpakkingen bij de bedrijven die verpakte producten op de markt brengen. Deze afvalbeheerbijdrage wordt berekend aan de hand van het aantal kilo verpakkingen dat een bedrijf op de markt brengt, onderverdeeld naar materiaalsoort. Elke materiaalsoort heeft een eigen tarief, gebaseerd op de kosten die worden gemaakt voor inzameling en recycling van het betreffende verpakkingsmateriaal. De tarieven voor de afvalbeheerbijdrage zijn dus gebaseerd op wat het in totaal per materiaalsoort kost om deze materialen in te zamelen en te recyclen. Ook opbrengsten van de SUP-opslag worden hierin verantwoord, net als een deel van de producentenbijdrage voor statiegeld.
2. Systeembijdrage; naast de afvalbeheerbijdrage hanteren we voor elke materiaalsoort hetzelfde tarief voor de algemene systeemkosten. Dit is de systeembijdrage. Dit zijn bijvoorbeeld kosten voor monitoring, preventie van zwerfafval en kennisdeling. De bijdrage voor de algemene exploitatiekosten van het statiegeldsysteem worden ook bij deze post verantwoord. De systeembijdrage 2024 is per kg verpakking gelijk gebleven, ondanks de toegenomen wettelijke werkzaamheden.
3. Niet ingeleverd statiegeld; Zoals bij alle statiegeldsystemen die in ontwikkeling zijn wordt het niet-teruggevraagde statiegeld door consumenten gebruikt om te investeren in de verdere uitrol van het statiegeldsysteem. Omdat statiegeld een duur systeem is vragen wij naast dit niet-geïnde statiegeld aanvullend een bijdrage van producenten om het statiegeldsysteem te bekostigen. Deze gelden worden gebruikt om de huidige infrastructuur van het statiegeldsysteem te verbeteren en – in lijn met het plan van aanpak – het aantal innamepunten snel uit te breiden. In 2024 was er voor 139 miljoen euro aan niet-geïnd statiegeld. Dit is samen met de bijdrage van producenten onder andere besteed aan de aanschaf van nieuwe automaten. In 2024 is er voor meer dan 75 miljoen euro aan nieuwe automaten aangeschaft en in bruikleen geplaatst bij innamepunten. Naast de afschrijvingskosten voor de automaten (30 miljoen euro) zijn vergoedingen aan innamepunten (98 miljoen euro) en kosten voor transport en verwerking (57 miljoen euro) grote kostenposten die worden gefinancierd uit het niet-ingeleverd statiegeld. Ook maakten we kosten voor campagnes, ICT en de uitvoering van het plan van aanpak om de inzameling verder te verhogen. De opbrengsten van niet-ingeleverd statiegeld zullen in de toekomst gaan afnemen, gezien de groei van de inzamelpercentages van statiegeldverpakkingen.
4. Overige opbrengsten; de overige opbrengsten hebben betrekking op de verkoop van uitgesorteerd verpakkingsmateriaal, verkoop van PET- en blikmateriaal, doorbelaste transportkosten en renteopbrengsten.
5. Ketenkosten glazen verpakkingen; de kosten voor glazen verpakkingen hebben voornamelijk betrekking op vergoedingen die aan gemeenten worden betaald voor de inzameling en verwerking van glazen verpakkingen. De opbrengsten van het glas (glasscherven hebben een positieve waarde) worden hierin verrekend. Daarnaast biedt Verpact een passend innamesysteem aan voor bedrijven die brongescheiden ingezamelde verpakkingen hebben dat lijkt op huishoudelijk afval. Omdat glasscherven een positieve waarde hebben, ontvangen recyclers geen vergoeding voor bedrijfsmatig ingezameld glas.
6. Ketenkosten verpakkingen papier en/of karton; de kosten hebben hoofdzakelijk betrekking op registratievergoedingen die Verpact betaalt aan gemeenten voor het doorgeven van de hoeveelheid ingezameld en verwerkt oud papier en karton. Papier en karton heeft een positieve waarde waarmee de inzamel- en verwerkingskosten in de keten worden gedekt.
7. Ketenkosten plastic verpakkingen;
dit zijn kosten voor de inzamelvergoedingen aan gemeenten voor bron- en nascheiding en voor de op- en overslag, het transport en de sortering en verwerking van gesorteerde plastic verpakkingen. In het geval van nascheiding zijn er ook kosten voor de nascheidingsinstallaties. Daarnaast biedt Verpact een passend innamesysteem aan voor bedrijven die brongescheiden ingezamelde verpakkingen hebben, dat lijkt op huishoudelijk afval. De relatief hoge kosten voor plastic verpakkingen worden naast de gewichtsomvang ook veroorzaakt doordat de verwerking van gesorteerd plastic grotendeels geen positieve opbrengst heeft. Per saldo bedragen de inzamel- en verwerkingskosten in het zwerfafval in 2024 268 mjn euro.
Per 3 juli 2021 is de Europese Single Use Plastic Directive in werking getreden. Onder deze SUP-richtlijn valt ook, vanaf 5 januari 2023, de producentenverantwoordelijkheid voor het vergoeden van de kosten voor opruimen, transport en verwerking van de onder deze richtlijn vallende plastic verpakkingen in het zwerfafval. De kosten voor het opruimen, transport en verwerking van de onder SUP-richtlijn vallende plastic verpakkingen in het zwerfafval bedragen in 2024 30 miljoen euro.
De wijziging van het Besluit beheer verpakkingen per 1 januari 2023 betekent dat Verpact ook een innamesysteem moet aanbieden voor verpakkingen die vrijkomen in de openbare ruimte. Tot 2023 waren gemeenten en enkele andere gebiedersbeheerders financieel verantwoordelijk voor de openbare prullenbakken. De kosten die komen kijken bij de inzameling en recycling van afval uit openbare afvalbakken, waren in 2024 voor plastic 17 miljoen euro.
8. Ketenkosten Drankenkartons; dit zijn de kosten voor de inzamelvergoedingen aan gemeenten voor bron- en nascheiding en kosten voor de op- en overslag, het transport en de sortering en verwerking van gesorteerde drankenkartons. In het geval van nascheiding vallen hier ook kosten van de nascheidingsinstallaties onder. Daarnaast biedt Verpact een passend innamesysteem aan voor bedrijven die brongescheiden ingezamelde verpakkingen hebben dat lijkt op huishoudelijk afval. Omdat de recyclingdoelstelling in 2023 niet is behaald, heeft Verpact extra moeten investeren in 2024. De verwachting is dat we ook in de toekomst extra moeten investeren om de keten robuuster te maken en de stijgende normen te behalen. De ketenkosten drankenkartons bedragen in 2024 35 miljoen euro.
De wijziging van het Besluit beheer verpakkingen per 1 januari 2023 betekent dat Verpact ook een innamesysteem moet aanbieden voor verpakkingen die vrijkomen in de openbare ruimte. Tot 2023 waren gemeenten en enkele andere gebiedersbeheerders financieel verantwoordelijk voor de openbare prullenbakken. De kosten die komen kijken bij de inzameling en verwerking van afval uit openbare afvalbakken, waren in 2024 voor drankenkartons 2 miljoen euro.
9. Ketenkosten aluminium verpakkingen; dit zijn de kosten voor de inzamelvergoeding, de op- en overslag, het transport en de sortering en verwerking van gesorteerd aluminium. In geval van nascheiding vallen hier ook de kosten van ondernascheidingsinstallatie onder. Door invoering van het statiegeldsysteem blijven in de huishoudelijke stroom minder aluminium verpakkingen over met een positieve waarde waardoor per saldo de ketenkosten toenemen. De kosten bedragen in 2024 4 miljoen euro.
10. Ketenkosten overige metalen verpakkingen;dit zijn de kosten voor de inzamelvergoeding, voor de op- en overslag, het transport en sortering en verwerking van gesorteerd metaal. De kosten bedragen in 2024 13 miljoen euro.
11. Ketenkosten Statiegeldsysteem; betreft vergoedingen aan innamepunten, transport en verwerking en kosten statiegeldsysteem. Zie de financiële cijfers van Statiegeld Nederland voor een uitgebreidere toelichting.
12. De uitvoeringskosten van Verpact:hebben betrekking op kosten van personeel en organisatie, IT, monitoring, kennisdeling, campagnes, communicatie etc. Dit betreffen ook de uitvoeringskosten van Statiegeld Nederland, inclusief de kosten van het plan van aanpak.
13. Ondanks dat Verpact een stichting is, wordt door de Belastingdienst de Systeembijdrage en de kosten voor de uitvoering als eigen vermogen gekwalificeerd. Daarom is dit saldo onderhevig aan vennootschapsbelasting.
14. Verpact is een stichting zonder winstoogmerk en streeft niet naar vermogensvorming. Er ontstaat echter jaarlijks een tekort of een overschot, als gevolg van het verschil tussen de in een kalenderjaar daadwerkelijk gemaakte netto kosten van inzameling, verwerking en vermarkting per materiaalsoort en de in hetzelfde kalenderjaar ontvangen Afvalbeheerbijdrage verpakkingen per materiaalsoort. Tekorten en overschotten worden verrekend over de eerstvolgende drie kalenderjaren na vaststelling van het overschot of tekort. Over 2024 is per saldo 87 miljoen euro verrekend met overschotten en tekorten uit het verleden. Hierover is Verpact geen vennootschapsbelasting verschuldigd.
15. Het saldo wordt toegevoegd aan het eigen vermogen van Verpact ten behoeve van de continuïteit.
